پیوند فضیلت ها
در سرزمین حجاز، مردی پا به عرصه زندگی گذاشت نام احمد (یا محمد (ص)) را برایش در نظر گرفتند و او همان کسی است که در چند دهه بعد، بشریت را با آئینی آسمانی آشنا کرد. و بارزترین نقطه عطف را در طومار دینداری رقم زد.
براستی چه ویژگی هایی در آن شخص، موجب گزینش الهی وی شد؟ آن حضرت مظهر و نماد پاکی و پاکیزگی بود. کسی بود که در جامعه منحط آن دیار، به عنوان یک فرد پسندیده و ستوده، شهرت یافت و راستگو و راست کردار بود.
درد مردم و جامعه آزارش می داد و برای رفع آلام مردم اقدام عملی نیز می کرد و به همین دلیل در گروه معدود جوانمردان و آزادگان جای گرفت و همه از خود می پرسیدند چنان شخصی برای ازدواج چه برنامه ای خواهد داشت؟ و معیارهای انسانی که صلاحیت ابلاغ وحی الهی را دارا خواهد شد، برای پیوند زناشوئی چیست؟ گزیده گزیش شده الهی کیست و باید چه صفائی داشته باشد؟ آیا همانطور که خدا از میان آدمیان، وی را به دلایل انسانی و صفاتی نیکو برگزید، او نیز از میان بانوان آن دیار، کسی را گزینش خواهد کرد که چنین باشد؟ مگر غیر از این احتمال دیگری متصور است؟
پس سیمای همسر محمد را باید از این منظر در کتب تاریخ جستجو کرد. آری، خدیجه همان کسی است که در جامعه مکه به طاهره یعنی بانوی پاک مشهور شد. گر چه جامعه جاهلی آن زمان به تدریج با پاکی و پاگیزگی به مفهوم عام آشنا می شد، ولی قدر مسلم با پاکی بیگانه هم نبود و پاکان را می ستود و به همین دلیل خدیجه را، طاهره لقب داد و احمد را محمد. طاهره، لقبی که نماد تمام نمای خوبی در آن زمان و آن دیار بود.
بنابر این، حلقه اتصال محمد و خدیجه (طاهره) را براحتی می توان از این رهگذر بدست آورد و از بسیاری از گزارشات نامعقول دوری جست. گزارشاتی که در پی آنند تا خدیجه را دارای ثروت فراوان و بی حساب معرفی کنند و همان را، نقطه آغاز این آشنائی و ازدواج دانسته و نوشته اند. (گلستان قرآن، شماره 95؛ قاسمی، علیرضا)
برتری رسول خدا (ص) بر همه پیامبران
فضایل رسول اللّه صلی الله علیه و آله وسلم
فضائل و مناقب حضرت رسالت صلی الله علیه و آله وسلم؛ شرف و فضل پیامبر بر همانندانش از دیدگاه قرآن
برگی از فضایل حضرت خدیجه کبری علیها السلام
فضائل حضرت خدیجه سلام الله علیها
خدیجه(س) گوهری که در مکه درخشید
حضرت خدیجه سلام الله علیها قبل از ازدواج با پیامبر صلی الله علیه و آله
از برجسته ترین لقب های آن دخت فرزانه، «طاهره» یا پاک روش است. او با آن که در اوج ناز و نعمت و اعتبار خانوادگی بود، و این ها آفت جان بسیاری از چنین خانواده ها و نسل جوانشان می شود، هرگز دستخوش غفلت نشد و از راه معنویت بیرون نرفت. از سوی دیگر، با آن که در خاندان پراعتباری ولادت و رشد یافت، و در محیط آن روز حجاز، دختران و زنان اشراف در شب نشینی های پرلغزش می نشستند و خود را با انواع خوشگذرانی ها سرگرم می ساختند، نه در نشست های زنان و دختران آشنا ـ جز در صورت امید به ایجاد دگرگونی مطلوب در اندیشه ها و منش ها ـ شرکت می جست و نه لحظه ای روش روزگار واپسگرای خود را می پسندید، بلکه به صورت معجزه آسایی در آن محیط پرخطر، به گونه ای پاک منش می زیست که آشنا و بیگانه او را طاهره می خواندند، و هرگاه بانویی هوای معنویت و آزادگی می کرد، به سرای خدیجه علیهاالسلام می شتافت و از اندیشه بلند و منش پاک و تجربه و مدیریت درخشان او درس می آموخت.
یکی از دانشمندان اهل سنّت می نویسد: خدیجه در روزگار سیاه جاهلیت نیز – به سبب معنویت اش – پاک روش، یا «طاهره» خوانده می شد؛ «وَ کانَتْ تُدْعی فِی الْجاهِلیّة بِالطّاهِرَةِ لِشِدَةِ عِفافِها….»↓
نگاهی نو به زندگی یار و مشاور پیامبر، خدیجه علیهاالسلام
سفر تجارتی رسول خدا «ص» برای خدیجه
مناسبات اقتصادی و روابط شغلی حضرت خدیجه علیه السلام با پیامبر اکرم (ص)
ازدواج حضرت خدیجه(س) با پیامبر صلی الله علیه و آله
روزی خدیجه (س) در خانه خود مجلسی تشکیل داده بود و از عالمان یهودی دعوت کرده بود تا برایش صحبت کنند. در اواسط جلسه جوانی خوش سیما از مقابل خانه خدیجه (س) گذشت. دانشمند یهودی از خدیجه (س) خواست که او را به مجلس دعوت کند. پس از پایان مجلس و در هنگام خداحافظی در حالی که شعف از صورت آن عالم یهودی مشهود بود، رو به خدیجه کرد و گفت: «آن چه من در کتاب های آسمانی گذشته خوانده ام، نشان می دهد که او پیامبر آخرالزمان است. خوشا به سعادت بانویی که چنین جوانی شوهرش باشد که در این صورت به شرافت، عزت و شکوه دنیا و آخرت نایل آمده است.». (مناقب ابن شهر آشوب، ج. ۱، ص. ۴۱؛ سید هاشم رسولی محلاتی، درس هایی از تاریخ تحلیلی اسلام (جلد ۲)، ص. ۱۷)
خدیجه با پیامبر (ص) در جد چهارم از طرف پدر و در جد هشتم از طرف مادر متحد بودند، به همین دلیل گاهی همدیگر را پسر عمو، دختر عمو می خواندند.
هم خدیجه (س) تاجر بود، هم محمد (ص). تقدیر الهی به گونه ای رقم خورد که اسباب همکاری میان خدیجه (س) و محمد (ص) فراهم شد. از برخورد های نخست، مهربانی و ایمانی الهی در رفتار محمد (ص) مشهود بود. روح پاک و قلب لطیف این دختر قریشی، پس از سال ها هم کفو خود را پیدا کرده بود. چند بار با این جوان ۲۵ ساله بنی هاشمی مواجه شده بود و دلش دیگر تاب دوری از وی را نداشت.
بانوی قریشی حصار غرورش را شکست و جایگاه و شوکت دنیایی را به خوشبختی ابدی، به آسانی فروخت. تصمیم گرفت که در نخستین مواجهه، دغدغه ازدواجش با پیامبر (ص) را مطرح کند.
روز سرنوشت ساز زندگی خدیجه (س) فرا رسید. پس از سفر تجاری که پیامبر (ص) سرپرستی آن را به عهده داشتند و برای حضرت خدیجه (س) انجام دادند، فرصت ملاقات فراهم شد. خدیجه با حفظ حیا مقابل پیامبر (ص) آمد و گفت: «ای عموزاده من بر اثر خویشی که میان من و تو برقرار است و عظمت و عزتی که در میان قوم خود داری و امانت و حسن خلقت که شهره همه اهل مکه است، مایلم که با تو ازدواج کنم.» (سید هاشم رسولی محلاتی، درس هایی از تاریخ تحلیلی اسلام (جلد ۲)، ص. ۱۹-۲۴)
پیامبر (ص) در پاسخ گفت که این موضوع را با نزدیکان و بزرگانش در میان می گذارد. با موافقت عموی پیامبر (ص) مجلس خواستگاری برگزار شد. در مجلس خواستگاری، ابوطالب عموی پیامبر (ص) به بیان ویژگی های پیامبر (ص) پرداخت. نقاط مشترک و هم کفوی خدیجه (س) و پیامبر (ص) موجب ازدواج این دو شد. در وصف پیامبر خاتم (ص) همین بس که وی برترین انسان ها روی زمین بود. (برگرفته از سایت باشگاه خبرنگاران)
خواب های پیام آور خدیجه سلام الله علیها
علت ازدواج حضرت خدیجه (س) با پیامبر اسلام (ص)
پیوند آگاهانه و معنوی خدیجه(س)
تحلیل ازدواج رسول خدا با خدیجه کبری براساس اخبار تاریخی
بررسی و نقد آراء مستشرقان درباره زندگانی حضرت خدیجه علیها السلام
خدیجه علیها السلام یگانه انتخاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم تا زمان وفات
آب و آفتاب ; ازدواج پیامبر صلی الله علیه و آله با حضرت خدیجه
ازدواج پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله با حضرت خدیجه علیهاالسلام
ازدواج پیامبر (ص) با خدیجه (س)
سن ازدواج و بیوه یا باکره بودن حضرت خدیجه(س)
یکی از مباحث اختلافی در تاریخ اسلام سن حضرت خدیجه (س) هنگام ازدواج با پیامبر (ص) است.
آنچه مورد اجماع مورخین است اینکه سن پیامبر (ص) موقع ازدواج ۲۵ سال بوده است اما در مورد سن حضرت خدیجه (س) در بین عموم مردم مسلمان ۴۰ سال مطرح شده که متاسفانه اعتبار تاریخی آن در منابع معتبر تاریخی بسیار ضعیف است. قول ۴۰ سال که در تاریخ مشهور شده است از هشام بن عروه است که از دیدگاه اهل تحقیق و مورخان قول ضعیفی است. به طوری که حاکم نیشابوری در (مستدرک جلد سوم ص ۱۸۲) بعد از نقل قول هشام بن عروه این قول راضعیف می داند. البته افراد دیگری هم قول هشام را رد کردند.
جالب است مورخین که احتمال ۴۰ ساله بودن حضرت خدیجه (س) هنگام ازدواج با پیامبر اکرم(ص) را نقل می کنند، احتساب ۴۰ سال را بر اساس سال وفات حضرت خدیجه (س) مطرح می کنند نه اینکه مستقلا سن ازدواج را ۴۰ سال بیان کنند. آنها اینگونه استدلال می کنند چون سن خدیجه (س) هنگام وفات ۶۵ سال بوده است و ایشان ۲۵ سال زندگی مشترک با پیامبر (ص) داشته است پس سن موقع ازدواج ۴۰ است و حال اینکه سن ۶۵ سال هنگام وفات را اکثر مورخین ما رد می کنند و سن حضرت خدیجه (س) را در زمان وفات ۵۰ سال عنوان می کنند که سن ازدواج ۲۵ سال می شود. برخی از مورخین و محدثینی که نظریه ۶۵ سال را رد می کنند و ۵۰ سال هنگام وفات را قبول دارند عبارتند از ابن اسحاق، بیهقی، ابن اثیر، بلاذری، ابن عبدالبر، حاکم نیشابوری.
در بحارالانوار (ج ۱۶ ص ۱۲) از قول ابن عباس روایتی را نقل می کند که سن حضرت خدیجه (س) هنگام ازدواج با پیامبر (ص ) ۲۵ سال بوده است. بسیاری از محدثین و مورخین با پذیرش این روایت سن خدیجه (س) را هنگام ازدواج با پیامبر (ص) ۲۵ سال می دانند که صاحبان این قول عبارتند از ابن سعد، ذهبی، اربلی، ابن عساکر.
این که ادعای شهرت شده، خدیجه (س) قبل از ازدواج با رسول خدا (ص)، دو بار ازدواج کرده و از شوهران سابقش فرزندانی داشته نیز به شدت مورد تردید است و در این باره ابهامات بسیار جدی وجود دارد. از ابن شهرآشوب نقل شده که احمد بلاذری و ابوالقاسم کوفی در کتاب هایشان و سید مرتضی علم الهدی در الشافی فی الامامه و شیخ طوسی در تلخیص الشافی متذکر این امر شده اند که پیامبر(ص) با خدیجه (س) ازدواج کرد در حالی که ایشان دختری باکره بود. ابن شهرآشوب حتی نقل می کند این گفته در کتاب های الانوار و البدع نیز تاکید شده است.
علامه جعفر مرتضی یکی از پژوهشگرانی است که در دهه های اخیر در تألیف ارزشمند خود یعنی الصحیح من سیرة النبی الأعظم، شواهد و قرائن فراوانی را بر اختلاف سنی بسیار کم پیامبر اکرم (ص) و خدیجه (س) و ازدواج نکردن آن بانو پیش از وصلت با حضرت رسول (ص) اقامه می کند.
وی بر اساس شواهد و قرائن و پژوهش های مورد تأیید بسیاری علما و مراجع شیعه، از جمله آیت الله مکارم شیرازی می فرماید: مطابق تحقیق دانشمندان آگاه، حضرت خدیجه (س) هنگام ازدواج با پیامبر ۲۵ یا ۲۸ ساله و دوشیزه بوده و روایت ۴۰ سال یک روایت غیر قابل اعتماد است و آن دو نفر که به عنوان شوهر قبلی خدیجه (س) ذکر شده، شوهر خواهر او بوده اند که نامش هاله بود و فرزندانی را که نام می برند مربوط به خواهر اوست. (حجت الاسلام عباس نصیری فرد (رئیس مجمع تبیین و ترویج تمدن نوین اسلامی)؛ سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی)
آیا حضرت خدیجه(س) قبلا ازدواج کرده بود؟
بیوه یا باکره بودن حضرت خدیجه(س)
سن حضرت خدیجه(س) هنگام ازدواج با پیامبر(ص)
دروغ هایی که به حضرت خدیجه(س) نسبت داده می شود
سخن درباره سن رسول خدا (ص) و خدیجه در هنگام ازدواج
سن حضرت خدیجه در هنگام ازدواج با پیامبراسلام
سن پیامبر(ص) و خدیجه (س) در هنگام ازدواج
سن ازدواج پیامبر (ص) با حضرت خدیجه (س)
ازدواج پیامبر (ص) و حضرت خدیجه (س)
خانه مهر
خداوند به جای مهر و محبت مردم مکه و استقبال ایشان از دعوت به توحید، حضرت خدیجه را به پیامبر صلی الله علیه و آله عطا کرد و او هنگامی که حضرت به خانه می آمد، به استقبال ایشان می شتافت و از حال شان پرسش می کرد و از آن حضرت دل جویی می نمود و رحمت و نصرت و لطف خدا را به یاد ایشان آورده، گرد و غبار را از چهره درخشانشان می شست و ملالت آزار قوم را با تسلاهای گرم از دلشان می زدود. «ابن اسحاق» می گوید: سخنی از قوم در رد و تکذیب، که موجب اندوه و آزردگی فکر و خاطرش شود، نمی شنید، مگر آن که خدا آن اندوه را به واسطه حضرت خدیجه برطرف می ساخت. حضرت خدیجه سنگینی سخنان سخت را بر او سبک می کرد و او را تصدیق می نمود. و رفتار و جسارت های مردم را بی ارزش و بی اهمیت می شمرد.
دکتر «بنت الشاطی» می گوید: آیا همسری غیر از حضرت خدیجه این استعداد را دارا بود که دعوت تاریخی شوهرش را وقتی از غار حرا آمد، با ایمان قوی و آغوش باز و مهر و عطوفت استقبال کند، بی آن که در راستی او و این که خداوند او را تنها نخواهد گذاشت، شکی در دل راه بدهد؟ آیا جز حضرت خدیجه، هیچ بانوی ثروتمندی که در ناز و نعمت و آسایش و احترام زیسته، می توانست با کمال رضایت و خرسندی از زندگی اشرافی، اموال بسیار و عزت و توانگری چشم بپوشد، تا در دشوارترین لحظات زندگی کنار همسرش بایستد و او را در بلایا و مشکلات موجود در راه تحقق هدفی که به حقانیت آن ایمان داشت، یاری کند، حاشا و کلا! فقط حضرت خدیجه چنین بود و زنان دیگر چون او نیستند، مگر آن که در طبقه و رتبه او باشد.↓
حضرت خدیجه رحمت واسعه خدا بر پیامبراکرم صلی الله علیه و آله
پیامبر(ص) و خدیجه(س)، ادب و عاطفه
ویژگی نواندیشی و نوگرایی خدیجه علیهاالسلام
نگاهی به ویژگی های رفتاری اولین بانوی مسلمان نسبت به پیامبر (ص)
سیره اخلاقی حضرت خدیجه سلام الله علیها
هفت نکته قرآنی در سیره اولین زن مسلمان حضرت خدیجه (سلام الله علیها)
قطره ای از دریای فضایل حضرت خدیجه (علیها السلام)
حضرت خدیجه علیها السلام، الگوی عفت و پاکدامنی
نگاهی به آموزه های تربیتی در زندگی حضرت خدیجه علیها السلام
ثمره ازدواج پیامبر(ص) با خدیجه(س)
مشهور این است که پیغمبر خاتم (صلی الله علیه و آله) از حضرت خدیجه کبری دارای دو پسر و چهار دختر بوده است. پسر نخست قاسم بود که به نام او پیغمبر را «ابوالقاسم» می گفتند. پسر دوم موسوم به عبدالله بوده که چون بعد از بعثت متولد شد او را طیب و طاهر نامیدند. برخی از مورخان خاصه و عامه، طیب و طاهر را به تربیب لقب قاسم و عبدالله دانسته اند، و بعضی هم گفته اند هر دو نام پسر سوم پیغمبر بوده، و عده دیگر اسامی پسر سوم و چهارم رسول خدا دانسته اند. می دانیم که پیغمبر در مدینه از «ماریه» همسر مصری خود صاحب پسری دیگر به نام ابراهیم شد که در 18 ماهگی درگذشت.
دختران هم زینب، رقیه، ام کلثوم، و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بودند. در بعضی از روایات شیعه و سنی زینب ام کلثوم و رقیه را از همسران قبلی خدیجه دانسته اند، و بنا بر نقلی که خواهرزادگان خدیجه بوده اند.
ابن شهر اشوب از کتابهای «الانوار» و «البدع» نقل می کند که رقیه و زینب دختران «هاله» خواهر خدیجه بودند.
در هر صورت قاسم و سایر دختران منسوب به پیغمبر پیش از بعثت متولد شدند، و فقط فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بنابر مشهور مولود اسلام و یادگار دوران بعد از نبوت پیغمبر است. (کتاب تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت فرزندان پیغمبر (ص)؛ دوانی، علی؛ ص 78)
کوثر تنها نسل پیامبر(ص)
امام صادق علیه السلام می فرمود: «وقتی خدیجه علیهاالسلام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را به همسری برگزید، زنان مکّه به دلیل دشمنی با آن حضرت، از او دور شدند، آنان نه تنها به خدیجه علیهاالسلام سلام نمی کردند؛ حتّی از رفت و آمد زنان دیگر هم جلوگیری می نمودند. به این ترتیب وحشتی عجیب بر وجود خدیجه مستولی شد؛ البته او بیشتر از این می ترسید که به پیامبر صلی الله علیه و آله آسیبی برسانند. وقتی خدیجه به فاطمه حامله شد، فاطمه در شکم مادر با او سخن می گفت و مونس مادر بود و او را به صبر توصیه می فرمود امّا خدیجه این حالت را از پیامبر مخفی می داشت تا آن که روزی حضرت داخل شد و شنید که خدیجه با کسی سخن می گوید. حضرت به اطراف نگریست؛ امّا کسی را ندید، پرسید:, ای خدیجه! با چه کسی سخن می گویی؟، خدیجه در پاسخ به کودکی که در شکم داشت، اشاره کرد و پاسخ داد:, فرزندی که در شکم دارم، با من سخن می گوید و مونس من است.، حضرت فرمود: در همین لحظه جبرییل به من خبر داد که این فرزند دختر است. او و نسل او طاهر، بابرکت و خجسته است و خداوند نسل مرا از او به وجود خواهد آورد. از نسل او امامان دین متولّد می شوند و حق تعالی بعد از قطع وحی، آن ها را جانشین خود در زمین قرار می دهد.↓
گذری بر اسرار تولد حضرت فاطمه زهرا (س)
خانۀ حضرت خدیجه علیها السلام بهترین مکان مکه پس از مسجد الحرام
پدر و مادر امت اسلام
خدیجه نخستین زنی بود که به پیامبر ایمان آورد و نماز خواند در اسلام از روایت اخبار و احادیث وحی و نبوت است، بسیاری از زنان اسلام از او نقل اخبار طلوع اسلام را نمودند خدیجه با بذل احساسات و عواطف و کمک مادی خود اسلام را یاری کرد خدیجه با این صفات عالی در آسمان زن ستاره درخشانی شد و چشم همه زنان به وجود او روشن بود و به اعتراف تمام فرق اسلامی یک رکن پیشرفت اسلام بر دوش خدیجه بود و در اثر خدمت و فداکاری او پیغمبر توفیق حاصل کرد و به همین جهت به حق لقب «ام المؤمنین» به خود گرفت…
خدیجه بهترین انیس پیغمبر صلی اللَّه علیه و آله و سلّم و قوی ترین مددکار روز سختی بود او در شدائد و دشواریهای اسلام موجب تسلی خاطر پیغمبر گردید و از بذل مال خود دریغ نمی داشت و با آن قدرت مالی و شهرت مقامی که داشت با زجر و تهدید و تبعید شوهر ساخت و لذا رسول خدا بسیار او را دوست می داشت. (الطرائف(ابن طاووس) / ترجمه داود إلهامی، ص: 442)
نقش اجتماعی و اقتصادی حضرت خدیجه (س) در گسترش اسلام
نقش طاهره قریش خدیجه در زندگی و پیروزی حضرت محمد (ص)
خدیجه (س)، همسری فداکار و مشاوری امین
تاثیر حضرت خدیجه (س) بر زندگی سیاسی پیامبر (ص)
نقش خدیجه در پیشرفت اسلام و انسان
ام المومنین؛ خدیجه کبری علیها السلام و تفکر جهاد اقتصادی
حضرت خدیجه، اولین شیعه علی علیه السلام
یاد یار مهربان
از عایشه روایت کرده اند که گوید: هیچگاه نمی شد که رسول خدا از خانه بیرون رود جز آنکه خدیجه را یادمی کرد و ستایش و مدح او را می نمود، تا اینکه روزی طبق همان شیوه ای که داشت نام خدیجه را برد و او را یاد کرد، دراینوقت رشک و حسد مرا گرفت و گفتم: خدیجه جز پیرزنی بیش نبود در صورتی که خداوند بهتر از اوبهره تو کرده.! عایشه گوید: در اینوقت رسول خدا-که این سخن مرا شنید غضبناک شد بحدی که از شدت غضب موهای جلوی سرآن حضرت حرکت کرد آنگاه فرمود: بخدا سوگند خداوند بهتر از او زنی به من نداده، او بود که بمن ایمان آورد هنگامی که مردم کفر ورزیدند، و او بود که مراتصدیق کرد و مردم مرا تکذیب نموده (و دروغگویم خواندند) واو بود که در مال خود با من مواسات کرد (و مرا بر خود مقدم داشت) در وقتی که مردم محرومم کردند، و از او بود که خداوند فرزندانی روزی من کرد و از زنان دیگر نسبت بفرزند محرومم ساخت.↓
مقام حضرت خدیجه در پیشگاه خدا و رسول اکرم
بر بال قلم
محمد را نکو همسر خدیجه
عزیز قلب پیغمبر خدیجه
پناه امتی بود و نبی را
به روز بی کسی یاور خدیجه
گهی غمخوار او هنگام سختی
صفابخش دل شوهر خدیجه
زنی چون حوریان، مجذوب شوهر
همه آسایش همسر خدیجه
وجود رحمت للعالمین را
پرستار و نوازش گر، خدیجه
گرفته با ادب، چون هاله نور
چراغ وحی را در بر، خدیجه
به طوفان بلا چون کوه محکم
به کشتی امان لنگر خدیجه
توان بخش صفوف مؤمنان بود
به تنهایی چو یک لشگر خدیجه
چه خوش باشد غلام خود بخواند
(حسان) را در صف محشر، خدیجه
